Κάτι περισσότερο γνώριζαν ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα όταν απολάμβαναν παρατεταμένες διακοπές στη Σάμο κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, «παραδίδοντας τους εαυτούς τους σε ξέφρενα γλέντια», όπως χαρακτηριστικά εξιστορεί ο Πλούταρχος. H ιστορία της Σάμου, άρα, πάει πίσω στο χρόνο, πολύ πριν αρχίσει να εξαργυρώνει την τουριστική της αξία ως ένας ήπιων τόνων προορισμός διακοπών τεσσάρων εποχών. Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας: πάντα είναι καλή εποχή για να βγάλεις ένα εισιτήριο για το νησί του Πυθαγόρα.

Αποτελώντας στην ουσία γεωλογική συνέχεια της μεγάλης ραχοκοκαλιάς που διατρέχει όλο το δυτικό μέρος της Τουρκίας, η Σάμος είναι από τα νησιά που ατενίζουν το Αιγαίο αφ’ υψηλού. Βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τα παράλια της Μικράς Ασίας, από την οποία χωρίζεται με το Στενό της Μυκάλης, μία απίστευτα μικρή απόσταση τριών μόνο χιλιόμετρων, την οποία κάποιος με γερά πνευμόνια μπορεί άνετα να κολυμπήσει.

Ήδη ισχυρή, πολιτική, οικονομική και ναυτική δύναμη, πριν ακόμη η αρχαία Αθήνα σταθεί στα πόδια της, η σχετικά μικρή σε μέγεθος, με έκταση 477 τ.χλμ., η Σάμος διαθέτει ένα πορτφόλιο, που της δίνει το προβάδισμα στο παλμαρέ των ιστορικών πατέρων: ο «πατέρας του αρχαίου μύθου» Αίσωπος, ο Επίκουρος, πρώτος διδάξας πως η ηδονή, η ευχαρίστηση και ο πόνος είναι το μέτρο για το τι πρέπει να προτιμά και τι να αποφεύγει ο άνθρωπος, ο αστρονόμος Αρίσταρχος, που για πρώτη φορά τοποθέτησε τον ήλιο στο κέντρο του ηλιακού μας συστήματος, όλοι τους έζησαν στη Σάμο. Και, βέβαια, ο special one, ο Πυθαγόρας. Ο μέγας μαθηματικός που γεννήθηκε το 580 π.Χ. στην αρχαία πρωτεύουσα της Σάμου και που προς τιμήν του μετονομάστηκε σε Πυθαγόρειο το 1955.

Εξέχουσες προσωπικότητες-τεκμήρια της ιστορικής σημασίας της Σάμου, η οποία, επιπλέον, ήταν και η γενέτειρα της Ήρας. Τα ερείπια του αρχαίου ιερού της, του Ηραίου, αποδεικνύουν ότι αυτός δεν ήταν ακόμα ένας ναός αφιερωμένος στη θεά, αλλά το κέντρο λατρείας της και πιθανότατα ο πρώτος με κλειστό, στεγασμένο ιερό ναός. Όμως, αν κάτι επιβεβαιώνει επιτόπου σήμερα την επιστημονική ιδιοφυΐα της Σάμου, είναι το Ευπαλίνειο Όρυγμα, ένα εντυπωσιακό έργο της αρχαίας μηχανικής, μία σήραγγα μήκους 1.036 μέτρων κοντά στο Πυθαγόρειο, η οποία κατασκευάστηκε το 524 π.Χ. για να χρησιμεύσει σαν υδραγωγείο. Αμφίστομον, όπως χαρακτήρισε ο Ηρόδοτος το όρυγμα αυτό, είχε το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι διανοίχθηκε ταυτόχρονα και από τις δύο πλευρές του βουνού, με τις δύο σήραγγες να συναντιούνται περίπου στο μέσον με υποδειγματική ακρίβεια. Τέτοιου είδους ακριβής κατασκευή και μάλιστα χωρίς τη χρήση των, ανύπαρκτων τότε, σύγχρονων εργαλείων εντάσσει το έργο στο γοητευτικό genre της ιστορίας μυστηρίων.

Αντίθετα, δεν αποτελεί μυστήριο γιατί η Σάμος αποκαλείται «ανεξερεύνητη Εδέμ». Η κατάφυτη ενδοχώρα, τα άσπιλα χωριά και η καταπληκτική θέα προκαλούν και προσκαλούν σε γνωριμία ενός εκ των ιδιαίτερα όμορφων ελληνικών νησιών, όπου, ευτυχώς, το άτσαλο χέρι του μαζικού τουρισμού δεν έχει αγγίξει τη φυσική ομορφιά του τόπου ή τους κατοίκους του, έτσι ώστε ο επισκέπτης μπορεί ακόμη να απολαύσει ένα αγνό, ακατέργαστο διαμάντι. Ιδιαίτερα εκείνος που είναι εραστής της φύσης ή φαντάζεται τον εαυτό του φορώντας το καπέλο του Ιντιάνα Τζόουνς: η ιερά κιβωτός είναι κρυμμένη κάπου εκεί, στα σκαρφαλωμένα στις χαράδρες δέντρα, στους ατελείωτους αμπελώνες, στους αφανείς όρμους και τις δαντελωτές, απόκρημνες ακτές με γαλαζοπράσινα νερά, στην πλούσια βλάστηση με μυριάδες είδη αγριολούλουδων, που ζωγραφίζουν το νησί κάθε άνοιξη με τις ροζ πικροδάφνες, τις κόκκινες παπαρούνες, τις μοβ λεβάντες και τα αρώματα από το θυμάρι και το φασκόμηλο, αφήνοντας τη φύση να διεγείρει τις αισθήσεις ανάλογα με τα εποχικά της κέφια.

Όλα αυτά κρύβουν ψυχή ιδιαίτερη, όσο κι εκείνη των Σαμιωτών. Ζεστοί, καλόκαρδοι, χαλαροί, τόσο που θα μπορούσαν να είναι σημαιοφόροι στην παρέλαση των άξιων εκπροσώπων της αυθεντικής Ελληνικής Φιλοξενίας.

Περίσσευμα γοητείας με επιστημονική εξήγηση: δύο, δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν, από τότε ίσως που το γαλαζοαίματο ερωτευμένο ζεύγος ετέρπετο εδώ, η Σάμος ήταν ήδη γνωστή για την αγγειοπλαστική και το κρασί της. Ιδίως για τα περίφημα γλυκά Muscats της, που σήμερα γλεντούν την υδρόγειο. Εκεί κρύβεται το μυστικό μιας τέτοιας γοητείας: στον άσπρο πάτο ενός ποτηριού με δυνατό, γλυκό, Σαμιώτικο κρασί.

Σάμος για σένα

Ένα νησί με φυσική ομορφιά που θα ερωτευθείς. Γεύσου τους θησαυρούς και γίνε ένα με τη φύση!